อัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียน บอกสภาพคลองของกิจการ

ธุรกิจมีเงินหมุนเวียนพอไหม? เช็ก “อัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียน (Current Ratio)” ดัชนีวัดสภาพคล่อง

“ธุรกิจเรามีสภาพคล่องดีแค่ไหน?” “ถ้ามีหนี้ระยะสั้นเข้ามา เราจะจ่ายไหวไหม?” คำถามเหล่านี้คือสิ่งที่เจ้าของกิจการทุกคนต้องประเมินอยู่เสมอ หนึ่งในเครื่องมือทางการเงินที่ง่ายและทรงพลังที่สุดในการตอบคำถามนี้ก็คือ “อัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียน (Current Ratio)” ซึ่งเป็นตัวเลขที่สะท้อนสุขภาพทางการเงินระยะสั้นของบริษัทคุณได้อย่างชัดเจน

อัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียน (Current Ratio) คืออะไร?

อัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียน คือ อัตราส่วนทางการเงินที่ใช้วัดความสามารถของกิจการในการชำระหนี้สินระยะสั้น (หนี้ที่ต้องจ่ายภายใน 1 ปี) ด้วยสินทรัพย์หมุนเวียน (สินทรัพย์ที่เปลี่ยนเป็นเงินสดได้ง่ายภายใน 1 ปี) ที่มีอยู่

พูดให้ง่ายกว่านั้นคือ เป็นการเปรียบเทียบระหว่าง “เงินสดและสิ่งที่เปลี่ยนเป็นเงินสดได้เร็ว” กับ “หนี้ที่ต้องจ่ายในเร็วๆ นี้”

วิธีคำนวณอัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียน (สูตรง่ายๆ)

คุณสามารถหาตัวเลขมาคำนวณได้จาก “งบดุล” หรือ “งบแสดงฐานะการเงิน” ของบริษัท โดยใช้สูตร:

อัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียน = สินทรัพย์หมุนเวียน (Current Assets)​ / หนี้สินหมุนเวียน (Current Liabilities)

  • สินทรัพย์หมุนเวียน (Current Assets): คือ เงินสด, เงินฝากธนาคาร, ลูกหนี้การค้า, สินค้าคงคลัง
  • หนี้สินหมุนเวียน (Current Liabilities): คือ เจ้าหนี้การค้า, เงินเบิกเกินบัญชี (O/D), เงินกู้ยืมระยะสั้น, ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย

ตัวอย่าง: บริษัท A มีสินทรัพย์หมุนเวียนรวม 500,000 บาท และมีหนี้สินหมุนเวียนรวม 200,000 บาท

อัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียน = 500,000 / 200,000 ​= 2.5 เท่า

แปลผลอย่างไร? ค่าเท่าไหร่ถึงจะดี

การแปลผลค่า Current Ratio สามารถแบ่งได้ง่ายๆ ดังนี้

  • Current Ratio > 1 (มากกว่า 1 เท่า):
    • ความหมาย: กิจการมีสินทรัพย์หมุนเวียนมากกว่าหนี้สินระยะสั้น
    • การแปลผล: สภาพคล่องดี มีความสามารถสูงในการชำระหนี้ระยะสั้นที่ครบกำหนดได้โดยไม่ติดขัด
    • ตัวอย่างข้างต้น (2.5 เท่า): ถือว่ามีสภาพคล่องที่ดีมาก
  • Current Ratio = 1 (เท่ากับ 1 เท่า):
    • ความหมาย: กิจการมีสินทรัพย์หมุนเวียนเท่ากับหนี้สินระยะสั้นพอดี
    • การแปลผล: สภาพคล่องพอใช้ แต่มีความเสี่ยง หากลูกหนี้ไม่จ่ายเงินหรือขายสินค้าไม่ได้ อาจทำให้ขาดเงินสดหมุนเวียนได้
  • Current Ratio < 1 (น้อยกว่า 1 เท่า):
    • ความหมาย: กิจการมีหนี้สินระยะสั้นมากกว่าสินทรัพย์หมุนเวียนที่มี
    • การแปลผล: สภาพคล่องต่ำ (มีความเสี่ยง) อาจเผชิญปัญหาขาดเงินสดในการชำระหนี้ที่ครบกำหนด ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อเครดิตของบริษัท

โดยทั่วไป ค่าที่เหมาะสมมักจะอยู่ที่ประมาณ 2:1 หรือ 2 เท่า ซึ่งหมายความว่าบริษัทมีสินทรัพย์หมุนเวียนเป็นสองเท่าของหนี้สินหมุนเวียน

ข้อควรระวังในการใช้ Current Ratio

แม้จะเป็นอัตราส่วนที่มีประโยชน์ แต่ก็มีข้อจำกัดบางอย่าง:

  • คุณภาพของสินทรัพย์: หากสินทรัพย์หมุนเวียนส่วนใหญ่เป็น “สินค้าคงคลัง” ที่ขายออกยาก หรือ “ลูกหนี้การค้า” ที่เก็บเงินไม่ได้ ค่าอัตราส่วนที่สูงก็อาจไม่ได้หมายความว่าสภาพคล่องดีเสมอไป
  • เปรียบเทียบกับอุตสาหกรรม: ค่า Current Ratio ที่เหมาะสมจะแตกต่างกันไปในแต่ละประเภทธุรกิจ เช่น ธุรกิจค้าปลีกอาจมีค่านี้ต่ำกว่าธุรกิจผลิตซอฟต์แวร์ ควรเปรียบเทียบกับค่าเฉลี่ยของอุตสาหกรรมเดียวกัน

สรุป

อัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียน (Current Ratio) เป็นเพียงหนึ่งในเครื่องมือตรวจสุขภาพการเงินเบื้องต้นที่เจ้าของกิจการควรทำความเข้าใจและตรวจสอบอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้แน่ใจว่าธุรกิจของคุณมี “เงินสด” เพียงพอที่จะรับมือกับภาระผูกพันระยะสั้น และสามารถดำเนินกิจการต่อไปได้อย่างราบรื่น