ติดต่องานด้านบัญชี ติดต่องานธุรกิจ 
ธุรกิจที่ต้องขอใบอนุญาตเพิ่มเติมหลังจดทะเบียนบริษัท | เข้าใจให้ชัดก่อนเริ่มธุรกิจ
ธุรกิจที่ต้องขอใบอนุญาตพิเศษเพิ่มเติมหลังจดทะเบียนบริษัท
การเริ่มต้นธุรกิจในประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบของบริษัทจำกัด ห้างหุ้นส่วน หรือกิจการเจ้าของคนเดียว ล้วนต้องผ่านขั้นตอน “การจดทะเบียน” กับกรมพัฒนาธุรกิจการค้า หรือกระทรวงพาณิชย์ เพื่อให้ธุรกิจมีสถานะทางกฎหมาย กลายเป็น “นิติบุคคล” ที่สามารถดำเนินกิจการได้
อย่างไรก็ตาม หลายคนมักเข้าใจผิดว่า เมื่อจดทะเบียนบริษัทเรียบร้อยแล้ว ธุรกิจสามารถเริ่มเปิดดำเนินการได้ทันที ซึ่งในความเป็นจริงนั้นไม่ใช่กับทุกธุรกิจ
ธุรกิจบางประเภท ต้องขอใบอนุญาตพิเศษเพิ่มเติม จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ก่อนจะสามารถประกอบกิจการได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย หากละเลยขั้นตอนนี้ ธุรกิจอาจต้องเผชิญกับโทษปรับ ถูกสั่งปิด หรือแม้แต่ถูกดำเนินคดีอาญาได้
ในบทความนี้ เราจะพาคุณไปทำความเข้าใจอย่างละเอียดว่า ธุรกิจประเภทใดบ้างที่ต้องมี “ใบอนุญาตพิเศษ” ขั้นตอนการขอ และผลกระทบหากไม่ปฏิบัติตาม พร้อมคำแนะนำสำหรับเจ้าของกิจการที่ต้องการเริ่มธุรกิจอย่างมั่นคงและปลอดภัย
ความต่างระหว่างการจดทะเบียนบริษัทกับการเริ่มดำเนินกิจการ
การจดทะเบียนบริษัท เป็นเพียง “จุดเริ่มต้นทางกฎหมาย” แต่ “การดำเนินธุรกิจจริง” ต้องเป็นไปตามกฎหมายเฉพาะของแต่ละกิจการ
ตัวอย่างเช่น หากคุณเปิดบริษัทผลิตและจำหน่ายอาหาร เมื่อจดทะเบียนบริษัทแล้ว คุณมีสถานะนิติบุคคลถูกต้อง แต่หากคุณจะเริ่มผลิตอาหารหรือจำหน่ายจริง ต้อง ขอใบอนุญาตผลิต/จำหน่ายอาหารจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ก่อน
ธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ ความปลอดภัย สาธารณูปโภค หรือผลกระทบต่อสังคมโดยรวม มักอยู่ในกลุ่มที่ต้องควบคุมอย่างเข้มงวด
ประเภทธุรกิจที่ต้องขอใบอนุญาตพิเศษเพิ่มเติม
1. ธุรกิจอาหารและเครื่องดื่ม
- ร้านอาหารทั่วไป / โรงงานผลิตอาหาร
- ต้องขอ ใบอนุญาตสถานที่จำหน่ายอาหาร หรือ สถานที่สะสมอาหาร จากสำนักงานเขตหรือเทศบาล
- หากมีการผลิตบรรจุอาหาร ต้องขึ้นทะเบียน อย. ที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา
- เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ (เบียร์, สุรา, ไวน์)
- ต้องขอ ใบอนุญาตจำหน่ายสุรา และ ใบอนุญาตสถานที่สะสมสุรา จากกรมสรรพสามิต
- ต้องมีใบอนุญาตก่อนการโฆษณา/ส่งเสริมการขายด้วย
2. ธุรกิจบริการขนส่งและโลจิสติกส์
- ขนส่งผู้โดยสาร / ขนส่งสินค้า
- ต้องจดทะเบียนกับกรมการขนส่งทางบก และขอใบอนุญาตประกอบการขนส่ง
- ยานพาหนะต้องมีใบอนุญาตประจำรถ พนักงานขับรถต้องมีใบอนุญาตเฉพาะประเภท
- บริการโลจิสติกส์ระหว่างประเทศ / Freight Forwarder
- ต้องขึ้นทะเบียนกับ กรมศุลกากร และ สำนักงานพาณิชย์
3. ธุรกิจท่องเที่ยว
- บริษัททัวร์ / จัดนำเที่ยว / มัคคุเทศก์
- ต้องขอใบอนุญาตประกอบธุรกิจนำเที่ยวจากกรมการท่องเที่ยว
- ผู้ให้บริการมัคคุเทศก์ ต้องมีใบอนุญาตเป็น “ไกด์” และแสดงบัตรประจำตัวชัดเจน
4. ธุรกิจโรงแรม ที่พัก รีสอร์ต
- ต้องขอใบอนุญาตโรงแรมจากกรมการปกครอง
- ต้องผ่านการตรวจสอบเรื่องผังเมือง การจัดการสิ่งแวดล้อม ความปลอดภัยอัคคีภัย ฯลฯ
- หากมีร้านอาหารในโรงแรม ต้องขอใบอนุญาตตามข้อ 1 เพิ่มด้วย
5. ธุรกิจการแพทย์ / คลินิก / โรงพยาบาล / สปา
- คลินิกแพทย์ / ทันตกรรม / เสริมความงาม ต้องมีแพทย์ผู้รับผิดชอบ และต้องขอใบอนุญาตคลินิกพร้อมทั้งต้องผ่านเกณฑ์ด้านอาคารและความสะอาดจากกระทรวงสาธารณสุข
- ธุรกิจสปาเพื่อสุขภาพ ต้องขอใบอนุญาตจากกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ
6. ธุรกิจการเงิน / สินเชื่อ / ฟินเทค
- ต้องขอใบอนุญาตประกอบธุรกิจการเงิน หรือจดทะเบียนเป็น “สถาบันการเงินเฉพาะกิจ”
- ขึ้นกับ ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) หรือ สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง
- การให้สินเชื่อโดยคิดดอกเบี้ย ต้องอยู่ภายใต้เงื่อนไขของ พ.ร.บ.ห้ามเรียกดอกเบี้ยเกินกฎหมาย
- หากให้บริการ “วอลเล็ตดิจิทัล” หรือ “ระบบชำระเงินออนไลน์” ต้องขออนุญาตจาก สำนักงาน กสทช. และ ธปท.
7. ธุรกิจค้าทอง เครื่องประดับ หรือของมีค่า
- ต้องขอขึ้นทะเบียนกับกรมการค้าภายใน
- มีระเบียบการบันทึกการซื้อขายอย่างเข้มงวด
- หากนำเข้า-ส่งออก ต้องมีใบอนุญาตศุลกากร
8. ธุรกิจนำเข้า/ส่งออกสินค้าเฉพาะกลุ่ม
- เช่น อาหาร ยา เครื่องสำอาง เคมีภัณฑ์ พลาสติก วัตถุอันตราย ฯลฯ
- ต้องขอใบอนุญาตจากหน่วยงานที่ควบคุมสินค้าเฉพาะ เช่น อย., กรมศุลกากร, กรมโรงงานอุตสาหกรรม
- ต้องมีใบอนุญาต วัตถุอันตราย, ใบอนุญาตนำเข้ายา, หรือ ใบอนุญาตเคมี
9. ธุรกิจด้านสื่อ / การออกอากาศ / เครือข่ายโทรคมนาคม
- วิทยุ โทรทัศน์ ออนไลน์แพลตฟอร์ม
- ต้องขอใบอนุญาตจากสำนักงาน กสทช.
- ต้องปฏิบัติตามกฎหมายคุ้มครองข้อมูลผู้บริโภค และไม่ขัดต่อจริยธรรมสื่อ
10. ธุรกิจฝึกอบรม อบรมวิชาชีพ โรงเรียนกวดวิชา
- ต้องจดทะเบียนเป็น “สถานศึกษาเอกชน”
- ขอใบอนุญาตจากสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน (สช.)
- ต้องมีผู้บริหารและครูประจำตามเกณฑ์
ขั้นตอนขอใบอนุญาตเพิ่มเติม
แม้แต่ละธุรกิจจะมีหน่วยงานที่ควบคุมต่างกัน แต่ขั้นตอนโดยรวมมีลักษณะคล้ายกัน:
- เตรียมเอกสารบริษัท
- หนังสือรับรองบริษัท
- สำเนาบัตรประชาชนกรรมการ
- สัญญาเช่าสถานที่ / แผนผัง
- เตรียมเอกสารเฉพาะของแต่ละใบอนุญาต
- เช่น แผนควบคุมสุขอนามัย, รายละเอียดสินค้า, ตัวอย่างฉลาก ฯลฯ
- ยื่นคำขอ
- ผ่านระบบออนไลน์หรือยื่นด้วยตนเอง
- ส่วนใหญ่มีกำหนดระยะเวลาตรวจสอบ 15–90 วัน
- เจ้าหน้าที่ตรวจสอบสถานที่จริง
- โดยเฉพาะใบอนุญาตที่เกี่ยวกับอาคาร เช่น อาหาร โรงแรม คลินิก
- ออกใบอนุญาตและชำระค่าธรรมเนียม
ผลกระทบหากดำเนินกิจการโดยไม่มีใบอนุญาต
- ถูกปรับแล้วแต่ประเภทใบอนุญาต
- ถูกสั่งระงับ/ปิดกิจการ ชั่วคราวหรือถาวร
- ถูกดำเนินคดีอาญา หากฝ่าฝืนกฎหมายควบคุม
- เสียความน่าเชื่อถือทางธุรกิจ กับลูกค้าและพันธมิตร
คำแนะนำสำหรับผู้ประกอบการ
- ตรวจสอบประเภทธุรกิจให้ชัดเจน ก่อนจดทะเบียนบริษัท
- สอบถามหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ถึงใบอนุญาตที่ต้องมี
- วางแผนเผื่อเวลาขออนุญาต ก่อนเริ่มเปิดกิจการจริง
- อย่าเปิดดำเนินกิจการก่อน ได้รับอนุญาตเด็ดขาด
- ควรมีที่ปรึกษาด้านรับขอใบอนุญาตโดยตรง หากธุรกิจมีความซับซ้อน
สรุป
การจดทะเบียนบริษัทคือจุดเริ่มต้นของการทำธุรกิจอย่างเป็นทางการ แต่การเริ่มกิจการอย่างถูกต้องต้องมาพร้อมกับ “ใบอนุญาตประกอบธุรกิจเฉพาะทาง” ที่กฎหมายกำหนดไว้
ผู้ประกอบการจึงควรศึกษาให้รอบด้าน อย่าคิดว่า “ไม่เป็นไร เดี๋ยวค่อยขอ” เพราะอาจเสียหายทั้งเวลา ชื่อเสียง และเงินทุนในภายหลัง
หากคุณเตรียมตัวให้พร้อมตั้งแต่ต้น ไม่ว่าจะเป็นเอกสาร การขอใบอนุญาต หรือการจัดการภายใน
ธุรกิจของคุณก็จะเดินหน้าได้อย่างมั่นคง ปลอดภัย และเติบโตยั่งยืนในระยะยาว