การขายสุราสามารถขายได้และไม่ได้ในช่องทางไหนบ้าง
“สุรา” หรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เป็นสินค้าที่ถูกกฎหมาย แต่ก็เป็นสินค้าที่รัฐควบคุมอย่างเข้มงวด เนื่องจากเกี่ยวข้องกับสุขภาพสาธารณะ ความปลอดภัย และการเก็บภาษีของรัฐ ผู้ประกอบการจำนวนมากจึงเกิดคำถามว่า “สามารถขายสุราได้ในช่องทางใดบ้าง และห้ามขายในช่องทางใด?”
การเข้าใจข้อกฎหมายและข้อจำกัดอย่างละเอียด เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับผู้ที่ต้องการทำธุรกิจเกี่ยวกับสุรา เพื่อป้องกันการกระทำผิดโดยไม่รู้ตัว และสร้างธุรกิจให้มั่นคงในระยะยาว
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการขายสุรา
- การผลิต การขาย หรือการนำเข้าสุราต้องได้รับอนุญาตจากกรมสรรพสามิต
- สุราเป็นสินค้าที่ต้องเสียภาษีสรรพสามิตทุกครั้งที่มีการผลิตหรือนำเข้า
- กำหนดข้อห้าม เช่น ห้ามขายให้ผู้มีอายุต่ำกว่า 20 ปี ห้ามขายในสถานที่และช่วงเวลาที่กำหนด
- ห้ามการขายสุราผ่านช่องทางออนไลน์ทุกกรณี
ช่องทางที่สามารถขายสุราได้อย่างถูกกฎหมาย
1. ร้านค้า/ร้านชำที่มีใบอนุญาต
- ร้านค้าปลีกที่ได้รับ ใบอนุญาตขายปลีกสุรา จากกรมสรรพสามิต
- ต้องแสดงใบอนุญาตในที่เปิดเผย
- ขายได้ตามเวลาที่กฎหมายกำหนด (11.00–14.00 น. และ 17.00–24.00 น.)
2. ร้านสะดวกซื้อ
- เช่น 7-Eleven, Lotus’s Go Fresh, Top daily
- ต้องมีใบอนุญาตขายปลีกสุรา
- มีการควบคุมการขายตามอายุผู้ซื้อ
3. ซูเปอร์มาร์เก็ตและห้างสรรพสินค้า
- เช่น Big C, Tops, Villa Market
- สามารถจำหน่ายสุราได้ แต่ต้องมีโซนจำหน่ายเฉพาะ และปฏิบัติตามเวลาที่กฎหมายอนุญาต
4. ร้านอาหารและภัตตาคาร
- หากร้านมีใบอนุญาตขายสุรา สามารถขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ให้ลูกค้าบริโภคในร้านได้
- ต้องปฏิบัติตามข้อกำหนด เช่น ไม่ขายให้ผู้เยาว์ และไม่ขายในช่วงเวลาห้าม
5. ผับ บาร์ คาราโอเกะ (ที่ได้รับอนุญาต)
- ต้องขอใบอนุญาตจำหน่ายสุราสำหรับสถานบริการโดยเฉพาะ
- อยู่ภายใต้การควบคุมของ พ.ร.บ.สถานบริการ พ.ศ. 2509 และ พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
6. โรงแรม
- โรงแรมที่ได้รับอนุญาตขายสุราสามารถจำหน่ายให้แขกในโรงแรมหรือร้านอาหารภายในโรงแรมได้
- ต้องมีใบอนุญาตและปฏิบัติตามเวลาที่กำหนด
7. งานเทศกาล/งานเลี้ยงที่ได้รับอนุญาตชั่วคราว
- หากมีการจัดงานเทศกาล หรืองานเลี้ยง สามารถขออนุญาตจำหน่ายสุราแบบชั่วคราวได้จากเจ้าหน้าที่
ช่องทางที่ไม่สามารถขายสุราได้
1. ออนไลน์ / Ecommerce
- ห้ามขายสุราผ่าน Facebook, LINE, Instagram, Shopee, Lazada, TikTok Shop หรือเว็บไซต์อื่น ๆ
- รวมถึงห้ามโพสต์ข้อความรับออเดอร์ออนไลน์ แม้จะส่งสินค้าจากร้านที่มีใบอนุญาตก็ตาม
2. ขายให้ผู้มีอายุต่ำกว่า 20 ปี
- แม้จะขายหน้าร้าน ก็ถือว่าผิดกฎหมาย
3. ขายในช่วงเวลาห้ามขาย
- เช่น 14.00–17.00 น. และหลังเที่ยงคืนถึง 11.00 น. ของวันถัดไป
- รวมถึงห้ามขายในวันสำคัญทางศาสนาที่กำหนดโดยรัฐ
4. ขายในสถานที่ห้ามขาย
- วัด สถานศึกษา สวนสาธารณะ ปั๊มน้ำมัน
- สถานที่ราชการ และสถานที่ตามที่กฎหมายกำหนด
5. ขายผ่านตู้จำหน่ายอัตโนมัติ
- เนื่องจากไม่สามารถตรวจสอบอายุผู้ซื้อได้
6. การขายแบบเร่/ขายในที่สาธารณะโดยไม่ได้รับอนุญาต
- เช่น แผงลอยบนทางเท้า ขายตามสนามกีฬา
โทษของการขายสุราในช่องทางที่ผิดกฎหมาย
- โทษปรับ
- ขายโดยไม่มีใบอนุญาต → ปรับสูงสุด 10,000 บาท
- ขายออนไลน์ → ปรับสูงสุด 50,000 บาท
- ขายให้ผู้เยาว์ → ปรับสูงสุด 20,000 บาท
- โทษจำคุก
- บางกรณีมีโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน ถึง 1 ปี
- การเพิกถอนใบอนุญาต
- หากฝ่าฝืนซ้ำ อาจถูกเพิกถอนใบอนุญาตขายสุรา
แนวทางสำหรับผู้ประกอบการ
- ทำธุรกิจอย่างโปร่งใส
- ขอใบอนุญาตถูกต้อง
- ขายเฉพาะในเวลาที่อนุญาต
- ใช้สื่อออนไลน์อย่างระมัดระวัง
- ใช้เพื่อประชาสัมพันธ์ เช่น เวลาเปิด-ปิด ที่ตั้งร้าน แต่ห้ามขายหรือรับออเดอร์
- ฝึกอบรมพนักงาน
- ให้พนักงานตรวจบัตรประชาชนก่อนขายสุรา
- สื่อสารข้อกฎหมายพื้นฐานให้เข้าใจ
- ติดตามข่าวสารกฎหมายใหม่ ๆ
- กฎหมายเกี่ยวกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อาจมีการเปลี่ยนแปลง
- ผู้ประกอบการควรอัปเดตข้อมูลเสมอ
สรุป
การขายสุราในประเทศไทย ขายได้เฉพาะในช่องทางที่กฎหมายอนุญาต เช่น ร้านค้า ร้านสะดวกซื้อ ซูเปอร์มาร์เก็ต ร้านอาหาร โรงแรม หรือผับบาร์ที่มีใบอนุญาตถูกต้อง และต้องขายตามเวลาที่กำหนด
ในทางตรงกันข้าม ห้ามขายสุราในช่องทางออนไลน์ ห้ามขายให้ผู้เยาว์ ห้ามขายในช่วงเวลาหรือสถานที่ต้องห้าม หากฝ่าฝืนมีโทษปรับ จำคุก และอาจถูกเพิกถอนใบอนุญาต
ดังนั้น ผู้ประกอบการที่ต้องการทำธุรกิจสุรา ควรปฏิบัติตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด เพื่อความยั่งยืน ปลอดภัย และรักษาความน่าเชื่อถือของธุรกิจในระยะยาว